Για την εφαρμογή των εργαστηρίων δεξιοτήτων στα σχολεία!

Τη φετινή χρονιά το Υπ. Παιδείας προχωράει σε γενίκευση των «εργαστηρίων δεξιοτήτων», εντάσσοντάς τα υποχρεωτικά στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου! Θυμίζουμε ότι, την περσινή χρονιά, που σφραγίστηκε με ένα 7μηνο σχεδόν lockdown, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη μόρφωση των παιδιών, η κυβέρνηση επέλεξε να προχωρήσει την εφαρμογή του προγράμματος πιλοτικά σε 218 σχολεία (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια). Το Υπουργείο Παιδείας δεν φρόντισε, ούτε καν, να γνωστοποιήσει στην εκπαιδευτική κοινότητα πώς επέδρασε η εφαρμογή των εργαστηρίων στην εκπαιδευτική διαδικασία, ποια είναι η γνώμη των ίδιων των εκπαιδευτικών. Αντιθέτως, επιχειρεί να συγκαλύψει τον έντονο προβληματισμό, τη δυσαρέσκεια και τη διαφωνία της εκπαιδευτικής κοινότητας για το περιεχόμενο, τις στοχεύσεις αλλά και τις αφόρητες εξωδιδακτικές διαδικασίες υλοποίησης των λεγόμενων «εργαστηρίων δεξιοτήτων». Επιπλέον, το καλοκαίρι ζήσαμε την κατ’ όνομα επιμόρφωση του ΙΕΠ μέσω διαδικτύου για τα εργαστήρια δεξιοτήτων, μια διαδικασία σε περιεχόμενο και μορφή τουλάχιστον απαράδεκτη.

Η κυβέρνηση και το ΥΠΑΙΘ αντί να ασχοληθούν με τα επείγοντα προβλήματα των σχολείων, όπως τα μέτρα για την προστασία της υγείας και την ασφάλεια μαθητών και εκπαιδευτικών, αντί να εκπονήσουν ένα σαφές σχέδιο αντιμετώπισης των μαθησιακών και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που έχουν συσσωρευθεί, προχωρούν χωρίς καθυστέρηση το αντιεκπαιδευτικό τους έργο. Οι ευθύνες τους είναι εγκληματικές.

Με «τυμπανοκρουσίες» και «μεγάλα λόγια», εμφανίζουν την εισαγωγή των εργαστηρίων δεξιοτήτων σαν κάτι νέο και καινοτόμο. Τα σχολεία της χώρας μας αποκτούν «μαγικές ιδιότητες» αφού τα ίδια θρανία, μέσα σε τάξεις κλουβιά, ακόμα και σε κοντέινερς, που το πρωί διδάσκουμε γλώσσα και μαθηματικά, το μεσημέρι μετατρέπονται σε τραπεζαρία και χώρο ξεκούρασης για τους μαθητές και κάπου ενδιάμεσα σε εργαστήρια δεξιοτήτων…Βεβαίως δε δίνουν απλώς καθρεφτάκια σε ιθαγενείς!

Μέσα από τα λεγόμενα «εργαστήρια δεξιοτήτων», αλλά και συνολικά μέσα από τα αναλυτικά προγράμματα, επιχειρείται μια ουσιαστική παρέμβαση στο περιεχόμενο του σχολείου, στο τι και πώς μαθαίνουν οι μαθητές. Η λεγόμενη στροφή στις δεξιότητες δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε καινοτόμο. Υπηρετήθηκε από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Για παράδειγμα τα σημερινά σχολικά βιβλία, στο όνομα της καλλιέργειας «δεξιοτήτων ζωής», καθιέρωσαν τη διδασκαλία της γλώσσας μέσα από συνταγές μαγειρικής και εξόρισαν τους σπουδαίους λογοτέχνες και ποιητές από το αναλυτικό πρόγραμμα.

Το ίδιο το περιεχόμενο των εργαστηρίων δεξιοτήτων και η θεματολογία που αυτά περιλαμβάνουν, π.χ. η προώθησης της επιχειρηματικότητας, η διασύνδεση του σχολείου με την αγορά αλλά και άλλες πιο «αθώες» θεματικές, στην ουσία ωθούν τον εκπαιδευτικό να προσαρμόσει τη δουλειά και το μάθημα με βάση τις επιδιώξεις και την στοχοθεσία φορέων άσχετων με την εκπαίδευση, όπως ΜΚΟ και επιχειρήσεις,  πρεσβείες ξένων χωρών, Ευρωπαϊκά Προγράμματα κ.ά.

Όλα αυτά μάλιστα γίνονται εις βάρος διδακτικών αντικειμένων που αφορούν τη γενική παιδεία με περικοπές ωρών στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Για παράδειγμα, η ρομποτική αντί να είναι ενταγμένη στο μάθημα των ΤΠΕ/Πληροφορικής, που τώρα είναι μονόωρο μάθημα, εντάσσεται ξεκομμένα στα εργαστήρια δεξιοτήτων. Επιπλέον, ο τεράστιος όγκος γραφειοκρατικών διαδικασιών υπονομεύει ξεκάθαρα την ουσιαστική ενασχόληση των εκπαιδευτικών, μετατρέπει το μάθημα σε μια μόνιμη πίεση, ώστε να καταγράφεται το κάθε βήμα, οι στόχοι, τα αποτελέσματα, λες και όλη η μαθησιακή διαδικασία μπορεί να αποτιμηθεί σε δείκτες ποσοτικών στοιχείων.

Οι εκπαιδευτικοί όλα αυτά τα χρόνια, αποδεικνύουμε στην πράξη, ότι μπορούμε να διδάσκουμε θεματικές πλευρές που αφορούν την επικαιρότητα (περιβάλλον, ρατσισμός, ενδοσχολική βία κ.λ.π.), οξυμμένα ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μας (διατροφή, επαγγελματικός προσανατολισμός, κ.λ.π.), με ποικιλία παιδαγωγικών εργαλείων και προσεγγίσεων. 

Φυσικά και δεν κλείνουμε τα μάτια στη ραγδαία ανάπτυξη της  επιστήμης και των τεχνολογικών εφαρμογών της στην εποχή μας, στην ανάγκη το σχολείο να δίνει εφόδια και να καλλιεργεί ολόπλευρα τις ικανότητες των μαθητών. Όλα αυτά μπορούν και πρέπει να εξασφαλίζονται μέσα από ένα ενιαίο, επιστημονικά και παιδαγωγικά δομημένο πρόγραμμα, μέσα από ένα σχολείο που θα καλλιεργεί ολόπλευρα την προσωπικότητα των μαθητών και όχι με την προώθηση ασύνδετων πληροφοριών και «δεξιοτήτων».

Στα πλαίσια της λεγόμενης «εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης», μπαίνει ο δείκτης σε σχέση με την «καλλιέργεια δεξιοτήτων στους μαθητές». Σε μια εποχή που η ανάγκη για ολόπλευρη μόρφωση είναι αδήριτη, θα αξιολογείται το κατά πόσο ο σκοπός του σχολείου θα στρέφεται προς την εκγύμναση των εφήμερων αυτών δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά και οι επιχειρήσεις, το κατά πόσο διασπάται και κατακερματίζεται ο όποιος ενιαίος χαρακτήρας έχει απομείνει. Η γενίκευση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, οι διαδικασίες του προγραμματισμού, των αξιολογικών αποτιμήσεων και των δημοσιεύσεων της δουλειάς του κάθε συναδέλφου καμία σχέση δεν έχουν με την παιδαγωγική διαδικασία.

Όλα τα παραπάνω συνδέονται άμεσα και με την επιλογή του διαφορετικού βιβλίου, που ψηφίστηκε το καλοκαίρι και θα οδηγήσει στη διόγκωση των ανισοτήτων, στην ακόμα μεγαλύτερη διαφοροποίηση ως προς το τι μαθαίνει ο κάθε μαθητής και μαθήτρια; Με τις εξετάσεις τύπου Pisa, σε ΣΤ Δημοτικού και Γ Γυμνασίου, επιχειρούν την πλήρη κατηγοριοποίηση των σχολείων και στροφή στο τι και πώς διδάσκει ο εκπαιδευτικός στην τάξη. Θα μπορούσε να ήταν αστεία, αν δεν ήταν αληθινή, η πρόταση του προέδρου του ΙΕΠ κ. Αντωνίου για εισαγωγή τράπεζας θεμάτων στο Δημοτικό!

Οφείλουμε να αντισταθούμε σε αυτές τις εξελίξεις! Να υπερασπιστούμε τον παιδαγωγικό μας ρόλο!

Καλούμε τους συναδέλφους να ανοίξουν τη συζήτηση με βάση τις παραπάνω πλευρές στους Συλλόγους Διδασκόντων, να ρίξουν το βάρος στο τι θα μαθαίνουν τα παιδιά στα πλαίσιο των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Να μην υποκύψουν σε πιέσεις για ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και αναρτήσεις σε πλατφόρμες σχεδίων διδασκαλίας, κλπ. Να αντισταθούν στην είσοδο ιδιωτών, ΜΚΟ που περιμένουν στη γωνία να μπουν στα σχολεία και να αποκτήσουν λόγο στο τι θα μαθαίνουν τα παιδιά μας. Να αντιπαρατεθούν με τις στοχεύσεις και το περιεχόμενο που επιχειρείται να επιβληθεί.

Ο κάθε εκπαιδευτικός έχει την παιδαγωγική ευθύνη για το τμήμα και τους μαθητές τους, γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις ανάγκες και τις δυσκολίες της τάξης του, ειδικά τα συσσωρευμένα προβλήματα της πανδημίας, και με βάση αυτό μπορεί και πρέπει να έχει τη δυνατότητα αξιοποίησης και των ωρών που το ΥΠΑΙΘ έχει καθορίσει ως «εργαστήρια δεξιοτήτων».

Σε σχέση με την υλοποίηση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, εκτός από την συνολικότερη κριτική, ξεκαθαρίζουμε ότι η οποιαδήποτε διαδικασία, στα πλαίσια του ωρολογίου προγράμματος, μιας και τα εργαστήρια εντάσσονται στο πρόγραμμα, πρέπει να είναι στην απόλυτη ευθύνη των εκπαιδευτικών, να μένει στα πλαίσια της τάξης, να μη συνδέεται με ζητήματα αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης π.χ. δημοσίευση portfolio και σχεδίων διδασκαλίας, φύλλων αξιολόγησης και όλα τα υπόλοιπα γραφειοκρατικά που συνοδεύουν την εφαρμογή των εργαστηρίων. Να μην υπάρχει καμία εμπλοκή στην  εκπαιδευτική  διαδικασία ιδιωτικών φορέων,  επιχειρήσεων,  ΜΚΟ κ.τ.λ.

Εδώ και τώρα το ΥΠΑΙΘ να αποσύρει το ΦΕΚ για την γενίκευση των εργαστηρίων δεξιοτήτων, να επαναφέρει τα διδακτικά αντικείμενα που καταργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Να στηρίξει επί της ουσίας τη δουλεία των εκπαιδευτικών στην τάξη, να καλυφθούν όλα τα κενά, να αναβαθμιστούν οι υποδομές στα σχολεία (εργαστήρια, βιβλιοθήκες, χώροι δραστηριοτήτων κ.α.),  δωρεάν εκπαιδευτικές εκδρομές, πρόσβαση σε μουσεία, χώρους πολιτισμού και αθλητισμού.

Για όλα τα παραπάνω τα Δ.Σ. ΔΟΕ και ΟΛΜΕ και καλύψουν τους συναδέλφους, με όλα τα μέσα!

ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ – ΑΠΟΧΗΣ.

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΤΩΝ ΤΑΞΙΚΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ, ΤΗΣ «ΓΝΩΣΗΣ» ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΗΣ.

ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΘΑ ΜΟΡΦΩΝΕΙ ΚΑΙ ΔΕ ΘΑ ΕΞΟΝΤΩΝΕΙ!

Αθήνα, 24-9-2021