Είναι γεγονός ότι οι μαθητές των ΕΠΑΛ αντιμετωπίζονται συχνά ως μαθητές β' κατηγορίας. Και απέναντι σε αυτό οι ίδιοι οι μαθητές των ΕΠΑΛ διεκδικούν και πρέπει να διεκδικούν με βάση τις σύγχρονες ανάγκες τους. Και να απορρίψουν στη συνείδησή τους τις αντιεπιστημονικές θεωρίες για «ανθρώπους που παίρνουν και ανθρώπους που δεν παίρνουν τα γράμματα», τα ιδεολογήματα περί φυσικών χαρισμάτων και επαγγελμάτων του χεριού, να μην παραιτούνται τα παιδιά από την προσπάθεια και το δικαίωμα στη ζωή και στη μόρφωση.

Σε αυτήν τη βάση, είναι ώριμο και σύγχρονο σήμερα οι μαθητές των ΕΠΑΛ να μορφώνονται ολόπλευρα, να μη στερούνται τη Γενική Παιδεία, να μη στερούνται ούτε ένα γνωστικό αντικείμενο από αυτά που έχει ανάγκη ο νέος άνθρωπος προκειμένου να κατανοήσει τις εξελίξεις, να μπορεί δημιουργικά να εντάσσεται στην κοινωνία.

Με άλλα λόγια, δεν πρέπει οι μαθητές των ΕΠΑΛ να κάνουν πίσω από την απαίτηση για ουσιαστική γνώση, που χρειάζεται σε όλους τους ανθρώπους αλλά και στους αυριανούς τεχνικούς. Με αυτό το πνεύμα, εξάλλου, πρέπει να βλέπει κανείς και την επαγγελματική μόρφωση που παρέχεται στα ΕΠΑΛ. Γιατί η σύγχρονη τεχνολογία, που εισάγεται σε όλα τα επαγγέλματα, απαιτεί αντικειμενικά υψηλότερο επίπεδο γνώσεων απ' ό,τι στο παρελθόν, για να ανταποκριθεί κάποιος στις απαιτήσεις του επαγγέλματος. Δημιουργούνται σήμερα οι υλικές προϋποθέσεις ώστε ο τεχνικός να δουλεύει περισσότερο με το μυαλό και λιγότερο με τα χέρια και αυτό προϋποθέτει να γνωρίζει καλά τη γλώσσα του, να έχει καλές βάσεις σε Μαθηματικά, Φυσική κ.ο.κ.

Το ότι σήμερα δεν αντιμετωπίζονται έτσι τα ΕΠΑΛ και οι μαθητές τους είναι απόρροια της ταξικότητας της κοινωνίας μας, της στρατηγικής του κεφαλαίου για ταχύρρυθμες πρόσκαιρες καταρτίσεις, που αντικειμενικά απαξιώνονται πιο γρήγορα και ο κάτοχός τους επανακαταρτίζεται μετά με δικό του κόστος, κυνηγά πιστοποιητικά και προγράμματα. Με άλλα λόγια, για την εκπαιδευτική υστέρηση και των ΕΠΑΛ ευθύνονται η κοινωνική ανισότητα, η πολιτική και τα κόμματα που την υπηρετούν, η τάξη που βρίσκεται στην εξουσία και διαφεντεύει τον πλούτο και τη γνώση που παράγουν τα χέρια και το μυαλό του εργάτη. Από τα παιδιά των ΕΠΑΛ στερούν σήμερα τη μόρφωση αυτοί που αύριο θα τους στερούν τα δικαιώματά τους στη δουλειά και τη ζωή.

Είναι ξεκάθαρο ότι και η σημερινή κυβέρνηση δεν βλέπει μ' ένα τέτοιο πνεύμα τις μορφωτικές ανάγκες στα ΕΠΑΛ. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ούτε καν στα Γενικά Λύκεια αναγνωρίζει την ανάγκη για ολόπλευρη μόρφωση, αφού με το σχέδιο που ετοιμάζει για το νέο Λύκειο, η γενική μόρφωση σταματάει στην Α' Λυκείου και οι άλλες δυο τάξεις μετατρέπονται σε ένα αποστεωμένο φροντιστήριο. Η οπτική της κυβέρνησης για τα ΕΠΑΛ είναι εναρμονισμένη με τις απαιτήσεις του κεφαλαίου, που θέλει τους μαθητές των ΕΠΑΛ στο μεροκάματο από νωρίς, ως φτηνό και εύκολα χειραγωγούμενο εργατικό δυναμικό.

Στον αντίποδα αυτής της λογικής όμως, υπάρχει ανάγκη σήμερα για μια σειρά από μέτρα ενίσχυσης του μορφωτικού ρόλου των ΕΠΑΛ. Για παράδειγμα, πρέπει να υπάρξουν μέτρα αντιμετώπισης της μαθητικής διαρροής, όπως γενίκευση της ενισχυτικής διδασκαλίας κ.ά., να δίνονται έγκαιρα όλα τα βιβλία και αυτά να είναι γραμμένα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και εξελίξεις, να βρίσκονται στη θέση τους από την αρχή της χρονιάς όλοι οι εκπαιδευτικοί, να πάψει αυτό το καθεστώς που κάθε χρόνο κλείνουν τμήματα που χαρακτηρίζονται ολιγομελή, ώστε να μπορεί ο κάθε μαθητής να έχει πρόσβαση στην ειδικότητα που επιλέγει και να την ολοκληρώνει χωρίς εμπόδια.

Αντίστοιχα, θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τον εργαστηριακό εξοπλισμό αυτών των σχολείων, που σε πολλές περιπτώσεις είναι από απαρχαιωμένος έως ανύπαρκτος. Χρειάζεται άμεση στήριξη στα Εργαστηριακά Κέντρα και την υποδομή τους, για να γίνεται ουσιαστικά η σύνδεση θεωρίας και πράξης για όλους τους μαθητές των ΕΠΑΛ, καθώς και να παρέχεται δωρεάν ο εξοπλισμός που απαιτείται και να μην τον αγοράζουν οι μαθητές. Απαιτούνται εργαστήρια σύγχρονα, χωρίς την εμπλοκή εταιρειών και ιδιωτών, ενώ μέτρα εκσυγχρονισμού θα ήταν και η μείωση των μαθητών ανά τάξη και εργαστήριο (π.χ. με δύο εκπαιδευτικούς ανά 10 μαθητές) και η διαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με ευθύνη του κράτους.

Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει και για τη δυνατότητα πρόσβασης των αποφοίτων των ΕΠΑΛ στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Θυμίζουμε ότι υποκριτικά φέτος η κυβέρνηση εξήγγειλε αύξηση του ποσοστού των αποφοίτων ΕΠΑΛ που μπορούν να εισάγονται στα πανεπιστήμια από 1% σε 5%, όμως ταυτόχρονα σε ολόκληρες περιοχές όπως η Αττική, τα Γιάννενα κ.α., μετά τις συγχωνεύσεις και τις απορροφήσεις των ΤΕΙ, οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ χάνουν το ποσοστό του 10% που είχαν για την πρόσβαση στα ΤΕΙ στις αντίστοιχες με τις δικές τους ειδικότητες.

Το ζητούμενο είναι οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ να δουλεύουν στο αντικείμενο που σπούδασαν, με μόνη προϋπόθεση το πτυχίο τους, χωρίς άλλες πιστοποιήσεις ή επαγγελματικές εξετάσεις κ.τ.λ.

Το πρόγραμμα της μαθητείας, επίσης, πρέπει να γίνεται σε εργασιακά αντικείμενα που συνδέονται με τον κλάδο των αποφοίτων των ΕΠΑΛ, ο μαθήτης να έχει όλα τα εργασιακά δικαιώματα και να πληρώνεται στο ύψος του βασικού μισθού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (751 ευρώ), με κατάργηση της διάκρισης πριν και μετά τα 25 έτη. Ενώ όσοι μαθητές (των νυχτερινών και όχι μόνο, ΕΠΑΛ) εργάζονται θα πρέπει να δουλεύουν με 6ωρο - 5ήμερο - 30ωρο και να διευκολύνονται με άδεια και αποδοχές στην περίοδο των εξετάσεων.

Ολα τα παραπάνω και πολλά ακόμα είναι ζητήματα προς διεκδίκηση και πάλη για τους σπουδαστές των ΕΠΑΛ, που πατούν πάνω στις σύγχρονες ανάγκες τους στη μόρφωση και τη δουλειά.