Το σύστημα κατανομής των πτυχιούχων στους διάφορους τομείς της οικονομίας, που υπήρχε στα χρόνια του σοσιαλισμού, ανταποκρινόταν στη σχεδιασμένη οικονομία της σοβιετικής περιόδου, όμως έπαψε να υπάρχει στις αρχές της δεκαετίας του '90, αμέσως μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού.

Η κατανομή των αποφοίτων πραγματοποιούνταν στα σοβιετικά ΑΕΙ και στις πολυτεχνικές σχολές στο τελευταίο έτος των σπουδών. Ειδική επιτροπή κατένεμε τους απόφοιτους σε τόπους εργασίας στα εργοστάσια, στις διάφορες επιχειρήσεις που είχαν ανάγκη από τους ειδικούς της συγκεκριμένης ειδικότητας. Οι απόφοιτοι υποχρεώνονταν να δουλέψουν στη θέση αυτή 3 χρόνια και ύστερα μπορούσαν να αλλάξουν τόπο εργασίας κατά βούλησή τους. Κατά τη διάρκεια των 3 χρόνων οι ειδικευόμενοι αποκτούσαν εργασιακή πείρα. Κανείς δεν μπορούσε να απολύσει τους νέους εργαζόμενους την περίοδο αυτή. Σε πολλές περιπτώσεις οι επιχειρήσεις τούς εξασφάλιζαν στέγη κι άλλες παροχές, που είχαν οι εργαζόμενοι στη συγκεκριμένη επιχείρηση (π.χ. θέση στο βρεφονηπιακό σταθμό της συγκεκριμένης επιχείρησης για τα παιδιά τους). Το σοσιαλιστικό κράτος τούς φρόντιζε, διασφαλίζοντας σίγουρη και σταθερή δουλειά, γεμίζοντάς τους με σιγουριά για το μέλλον.

Σήμερα, οι νέοι άνθρωποι που τελειώνουν τις σπουδές τους στη Ρωσία αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι απόφοιτοι των ρωσικών πανεπιστημίων κάνουν άλλη δουλειά από το αντικείμενο των σπουδών τους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ρωσικής εταιρείας δημοσκοπήσεων VCIOM, μόλις το 32% των εργαζομένων στη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία εργάζεται σε εργασία που ήταν επιλογή του κι αντιστοιχεί στο αντικείμενο των σπουδών του. Στην ίδια έρευνα, το 50% των εργαζομένων στην παραγωγική ηλικία των 45-50 χρόνων δηλώνει τη δυσφορία του για τη δουλειά που αναγκάζεται να κάνει σήμερα.

Πριν από μερικές βδομάδες, ο επικεφαλής των υγειονομικών αρχών της Ρωσίας, Γκενάντι Ονίσενκο, εξέφρασε την ανησυχία του, γιατί, όπως σημείωσε, οι μισοί νέοι γιατροί και δάσκαλοι μετά την αποφοίτησή τους δεν ασκούν την ειδικότητά τους, αφού οι μισθοί γιατρών κι εκπαιδευτικών είναι ιδιαίτερα χαμηλοί, με αποτέλεσμα σ' αυτούς τους τομείς να παρατηρείται έλλειψη προσωπικού. Ο Ονίσενκο πρότεινε να λυθεί το πρόβλημα με ριζοσπαστικά μέτρα, εφαρμόζοντας στα παιδαγωγικά πανεπιστήμια και στις ιατρικές σχολές το σοβιετικό σύστημα κατανομής.

Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Ερευνητικού Κέντρου «SuperJob» που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνη του 2010, η συντριπτική πλειοψηφία των Ρώσων εξέφρασε την πεποίθηση ότι υπάρχει ανάγκη επιστροφής στο σύστημα κατανομής των αποφοίτων. Ετσι, το 68% των ερωτηθέντων δήλωσε πως το πρόβλημα εργασίας της νεολαίας μπορεί να λυθεί εάν επιστρέψουμε στο σοβιετικό σύστημα κατανομής. Ταυτόχρονα, η δημοσκόπηση έδειξε πως μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων εκτιμά πως οι νέοι δεν εργάζονται στο επάγγελμά τους, όχι γιατί δεν έχουν την ανάλογη μόρφωση από τη σχολή που αποφοίτησαν, αλλά γιατί δε βρίσκουν θέσεις εργασίας στο αντικείμενό τους. Στο μεταξύ, οι Ρώσοι που είναι πάνω από 50 χρόνων και που είχαν γνωρίσει το σύστημα κατανομής των αποφοίτων, που υπήρχε στα χρόνια του σοσιαλισμού, με συντριπτικό ποσοστό τάσσονται υπέρ της εξασφάλισης θέσεων εργασίας από το κράτος. Συνολικά, μόλις το 16% των ερωτηθέντων έχει αποδεχτεί την αντίληψη, που προωθεί η κυβέρνηση, πως τώρα δήθεν «έχουμε δημοκρατία κι αυτό σημαίνει πως ο καθένας θα πρέπει να επιλέγει μόνος του το πού θα δουλεύει». Πρόκειται για μια αντίληψη, που ουσιαστικά δικαιολογεί το καθεστώς της ανασφάλειας για τη νεολαία και παραπέμπει στην ... «ελευθερία» της καπιταλιστικής αγοράς.

Βεβαίως, οι παραπάνω διαθέσεις του ρωσικού λαού, που εκφράζουν μια νοσταλγία για τη σοβιετική περίοδο, μεταξύ άλλων και στο ζήτημα του εκπαιδευτικού συστήματος και της επαγγελματικής εξασφάλισης, που υπήρχε επί ΕΣΣΔ, δεν παίρνουν υπόψη τους τη σημερινή κοινωνικο-οικονομική βάση της ρωσικής κοινωνίας, όπου βασιλεύει η καπιταλιστική εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Κατάσταση, που δεν έχει καμία σχέση με το σοσιαλισμό και τη σοβιετική πραγματικότητα, όπου, χάρη στον κεντρικό σχεδιασμό και την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, είχε εξαλειφθεί η ανεργία και οι εργαζόμενοι μπορούσαν να εργάζονται πάνω στο αντικείμενο που σπούδασαν.